Menderes’deki çöpler, tarihi köprüyü tehdit ediyor

Aydın’da tarım arazilerinin en büyük su kaynağı olan Büyük Menderes Nehri, son dönemde yaşanan kuraklığın ardından kirliliğiyle de gündem olmaya devam ediyor. Aydın tarımının can damarlarından olan Büyük Menderes Nehri, bu yıl yaşanan kuraklık ile birlikte adeta kurumanın eşiğine geldi. Yaşanan kuraklığın üzerine çevresel ve endüstriyel atıklar ile gün geçtikçe yok olma sinyalleri veren Büyük Menderes Nehri için açıklama yapan Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD), yetkili ve vatandaşlara seslenerek Menderes Nehri’ni koruma çağrısı yaptı.

Büyük Menderes Nehri’ndeki sorunların çözülmesi gerektiğini ifade eden EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü; “Doğarak geçtiği Afyon, Denizli ve Aydın illerinin tarımına hayat veren, binlerce insanın ekonomisine katkı sağlayan, biyolojik çeşitlilik için çok önemli olan Büyük Menderes Nehri, adeta bir atık alım merkezi gibi hoyratça kullanılmaya devam etmektedir. Etrafında Ege Bölgesi’nin en güzel antik kentlerinin bulunduğu, geçmiş uygarlıkların, mitolojik efsanelere konu ettiği, meander motifini oluşturduğu, tüm canlılara yaşam kaynağı olan Büyük Menderes Nehri’nin değerini, geçtiğimiz yaz kuruyunca herkes anladı. Yağan yağmur suları, kendisini besleyen çaylar, derelerle birlikte tekrar sular yükseldi. Dinar Suçıkan mevkiinden doğarak, 584 km. sonra döküldüğü yer olan Ege Denizi’ne ulaşıncaya kadar, gerek etrafında şekillenen gerekse kendisine uzak endüstriyel tesislerden gelen arıtmasız pis sular ve evsel atıklarla kirletilmektedir. Üst havzada başlayan yağmurlar bir yandan Menderes’e hayat verirken, bir yandan da insan kaynaklı olarak dökülen atıkları taşımaya devam etmektedir. Bundan kurtulmanın en iyi yolu da kimsenin çöplerini, atıklarını suya atmamasıdır. Bunu başarmanın yolu ise duyarlı ve bilinçli insan sayısının çoğaltılması, ilgili kurumların gerekli denetimleri, kontrolleri ve yaptırımları uygulamasıdır. Kamu kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri ve vatandaşlar elbirliğiyle bu sorunları çözmek zorundayız. Yoksa Büyük Menderes bu kadar yükü kaldıramaz” dedi.

“Tarihi köprü yıkılmanın eşiğinde”
Çöplerin akan sular ile birlikte Söke’ye bağlı Sarıkemer’de bulunan tarihi taş köprüye ulaştığını ve artan çöp miktarları ile köprünün de yıkılma tehlikesinde olduğunu sözlerine ekleyen Sürücü; “İnsanlar tarafından atılan plastikler, kullanım eşyaları, ev malzemeleri her türlü atıklar, ağaç kökleri, çalı çırpı vb. ne varsa suyla birlikte Söke’ye bağlı Sarıkemer beldesinde bulunan Taş Köprüye kadar geliyor. 1982 yılında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kararı ile tescil edilen köprünün menfezlerine dolduran ağaç gövdeleri ve çöpler, arkadan gelen tüm atıkları toplayarak suyun yüzeyinde büyük bir ada oluşturmaktadır. Suyun debisiyle birlikte devasa büyüklükteki atık kütlesi, Tarihi Taşköprü’ye büyük baskı uygulamakta ve arkadan sürekli gelen atıklarla birlikte menderesin yüzeyi kapanarak su görünmemektedir. Bu duruma acil müdahale edilmezse, tarihi köprü her an yıkılabilir. Aynı zamanda birikmiş olan çöplerin hepsi Bafa Gölü’ne ve Milli Park içinden Ege Denizi’ne ulaşacaktır. DSİ acil olarak kepçelerle köprüye baskı yapan atıkları kıyıya almalıdır.

Her yağmurda devam eden bu tehditlerin ortadan kalkması için, DSİ tarafından Söke Regülatörüne yapılan, çöplerin ekolojik kirlilik yaratmaması ve denize deşarj olmasını engellemek için geliştirdiği yüzer bariyer sisteminin aynısını Taşköprü’nün önüne yapmalıdır. Yoksa Büyük Menderes Nehri’nin üzerindeki nadir tarihi köprülerden biri olan Taşköprü yıkılıp yok olacaktır” dedi.